Steeds meer familiebedrijven kiezen voor een formeel extern toezicht door een raad van commissarissen. Dit past in de trend van een meer open structuur van familieondernemingen.
Ondernemingsvrijheid versus extern toezicht
Het is vaak juist dat openstellen van de familieonderneming waar traditionele familiebedrijven moeite mee hebben. De directeur aandeelhouder koestert zijn vrijheid en ondernemerschap. Hij heeft niet altijd zin om verantwoordelijkheid af te leggen aan een raad van commissarissen. Dit ondanks dat hij al de uiteindelijke mogelijkheid heeft om de raad van commissarissen naar huis te sturen. De commissarissen worden immers benoemd door de aandeelhouders van het familiebedrijf. Bij familiebedrijven is de aandeelhouder, of een van de aandeelhouders, vaak ook de directie. Zie hier het dilemma van de raad van commissarissen. De commissaris ziet toe op diegene die hem ook benoemd.
Verantwoordelijkheid commissaris
Toch mag deze benoemingsstructuur van de commissaris door de aandeelhouder geen belemmering zijn om goed extern toezicht te houden. De commissaris heeft namelijk ook (wettelijke) verantwoordelijkheden. Een commissaris kan aansprakelijk gesteld worden bij gebleken schade als gevolg van een onbehoorlijk taakinvulling, lees toezicht door de commissaris. Hierbij is van belang hoe het toezicht wordt ingevuld, de frequentie van vergaderingen, de informatieoverdracht en de vragen die gesteld worden. Als commissaris moet je niet alleen het klankbord en de sparringpartner van de directie zijn maar ook kritische vragen durven stellen.
Een raad heeft voordelen maar kan ook lastig zijn
Voor de familieonderneming heeft de benoeming van een raad van commissarissen grote voordelen. Een externe toezichthouder houdt de directie scherp. Bij periodieke vergaderingen wordt toch even ‘de balans opgemaakt’ letterlijk en figuurlijk. Het dwingt de DGA bij het beleid stil te staan, de strategische positie tegen het licht te houden en verslag te doen aan de raad. De commissarissen hebben door de afstand op de onderneming een meer onafhankelijke blik. Vaak kan een commissaris putten uit een grotere ervaring. Hij ook zaken in een breder perspectief plaatsen zodat hij situaties kan vergelijken. Een commissaris moet vragen kunnen stellen, ook al zijn deze lastig voor de directie. Als de commissaris de juiste kritische vragen stelt, zou het op termijn zomaar kunnen zijn dat dit de onderneming behoudt voor fouten of juist nieuwe strategische richtingen laat inslaan. Voor de aandeelhouders vanuit de familie die niet in de directie zitten kan de raad ook een goed middel zijn om vinger aan de pols te houden. Waar nodig kan de raad de directie bij te sturen zonder dat dit direct de familieverhoudingen op scherp zet.
Samenstelling Raad bij het familiebedrijf
Het verdient dan ook aanbeveling de raad van commissarissen goed samen te stellen. Dit betekent niet alleen maar kiezen voor de bekende weg en de voorkeur geven aan een loyale toezichthouder vanuit de familie of kring van bekenden. Een commissaris met een aanvullend profiel en de nodige stevigheid om weerwoord te bieden aan de ondernemer/ aandeelhouder van het familiebedrijf heeft de voorkeur. Maar dan wel met een affiniteit met de familieonderneming en de daarbij horende familiewaarden.
Bent u ook op zoek naar een geschikte commissaris voor het familiebedrijf? Clifton finance beschikt over een uitgebreid netwerk van deskundige toezichthouders die affiniteit hebben met het familiebedrijf of personen die zelf werkzaam zijn in de familieonderneming dan wel een eigen familiebedrijf besturen.
Wilt u vrijblijvend met ons in gesprek over de samenstelling van uw raad van commissarissen of het opstellen van een juiste governance voor de familieonderneming onderneming?
Bel dan met Clifton Finance: Gonneke van der Lee +31 6 52466518 of Maarten Vijverberg +31 6 55853074