De tijd is rijp voor nieuwe vormen van bedrijfsopvolging bij familiebedrijven

De impact van bedrijfsopvolging op de werk-privé-balans van de volgende generatie is vanzelfsprekend groot. Binnen dit thema heeft er de afgelopen twee jaar wel enige nuancering plaatsgevonden. We spraken hierover met Maarten Vijverberg, partner en specialist bedrijfopvolging en -overnames bij Clifton Finance. Over de toegenomen rol van duurzaamheid, de invloed van de coronapandemie én mengvormen binnen bedrijfsopvolging bij familiebedrijven.

Jongere generaties zijn, in tegenstelling tot de zich-opofferende voorgaande generaties, niet van zins om er grote concessies te doen. De jongere generatie willen er ook een bruisend privéleven op nahouden. Vrienden, familie, ook eens een zaterdagmiddag langs de zijlijn van het voetbal- of hockeyveld. Bij dat beeld hoort geen zeven dagen in de week werken voor de zaak. Zo luidde de – tot voor kort – heersende opvattingen omtrent bedrijfsopvolging en hoe de opvolgende generatie tegen de eigen work-life balance aankijkt. Maarten Vijverberg sprak hier in 2019 ook in vergelijkbare bewoordingen over met Fambizz.

Hoe anders ziet de wereld er anno 2021 uit? Nee, de jongere generatie wil nog steeds niet per se zeven dagen in de week op kantoor gaan zitten. Maar dat hóéft ook helemaal niet meer.

De coronapandemie heeft het bedrijfsleven laten inzien dat thuiswerken ook prima gaat. Zoals over de hele linie het digitaliseringsvraagstuk nóg belangrijker is geworden binnen het familiebedrijf. Vijverberg: “Het bedrijfsleven kón vanaf maart 2020 helemaal niet meer op de gebruikelijke manier door.” Als gevolg daarvan draait het tegenwoordig in de boardroom niet meer alleen om operational excellence. “Het gaat daarnaast veel meer over digitaliseringsthema’s zoals cybersecurity en toekomstbestendige netwerken. Onderwerpen die veel meer binnen het interessegebied van de jongere generatie leiders liggen.”

Vijverberg ziet dat de jongere generaties op laatstgenoemde thema’s inderdaad hun verantwoordelijkheid pakken. “Op het gebied van digitale transformatie kunnen ze echt een voortrekkersrol vervullen, wat hun betrokkenheid bij het familiebedrijf fors vergroot.”

Duurzaamheid

Een ander thema dat de afgelopen twee jaar in een stroomversnelling is geraakt en waarmee jongere generaties voorsorteren op een voorname rol binnen het familiebedrijf, is duurzaamheid. “We zijn ons nóg bewuster geworden van onze ecologische voetafdruk, en hoe de familieondernemingen hiertoe kunnen bijdragen .”

Sustainability is eveneens een onderwerp waar jongere generaties zich veel meer tot aangetrokken voelen. “Deze handschoen pakken ze evengoed op, daar waar de zittende, oudere generatie zich er niet altijd een voorstelling bij kan maken.” Vijverberg maakte dit recent nog van dichtbij mee, binnen een familiebedrijf waar hij vanuit Clifton Finance bij betrokken is. “De jongere generatie schoof dit onderwerp nadrukkelijk naar voren als speerpunt. Hoewel voor de zittende directie niet direct duidelijk was waar dit op neer zou komen. De onderneming is hier uiteindelijk wel op aangepast en heeft het familiebedrijf een duurzame wending gemaakt.”

Hun interesse voor en inzet op thema’s als digitalisering, cybersecurity en duurzaamheid, maken dat opvolgende generaties meer projectmatig bij het familiebedrijf betrokken raken. “Zo enthousiasmeer je ze meer op basis van een deeltaak, in plaats van dat ze zich in één keer voor het volledige familiebedrijf moeten interesseren. Dat laatste kan in sommige gevallen een uitdaging zijn.”

Mengvormen binnen bedrijfsopvolging

Het op deelgebieden instappen en lijnen uitzetten binnen het familiebedrijf illustreert een andere verandering die Vijverberg zag plaatsvinden de afgelopen 2,5 jaar. Vijverberg: “Er ontstaan veel meer mengvormen waarbij de familie wel betrokken blijft bij het familiebedrijf, maar niet meer per definitie in een operationele rol actief is. Dan nemen ze bijvoorbeeld alleen een toezichthoudende functie in, terwijl derden het bedrijf leiden. Hierbij nemen ze dan wel een grote betrokkenheid. Of de familie wordt alleen op projectbasis betrokken binnen het bedrijf. Dit kan op het vlak van de eerdergenoemde thema’s. Dit kan echter ook via andere projecten die belangrijk zijn en waar de familie een extra bijdrage aan kan leveren.”

Een ontwikkeling die weer perfect aansluit bij de eerder aangehaalde gewenste balans tussen werk en privé, waar jongere generaties zoveel belang aan hechten. “De tijd díé ze in het familiebedrijf stoppen, besteden ze dan ook aan thema’s en projecten die ze leuk vinden. Hierin kan de jongere generatie ook hun energie en expertise in kwijt. Als familie moet je natuurlijk wel openstaan voor dergelijke constructies.”

Extra vermogen

Niet alleen de volgende generatie profiteert van deze mengvormen: ook het familiebedrijf en de directie – die in steeds meer gevallen nog amper familieleden bevat – profiteren hiervan. “Je beschikt als directie op deze wijze over extra vermogens wanneer je mensen uit de ondernemersfamilie kunt betrekken bij projecten die alleen maar ten doel hebben de organisatie te verbeteren.”

Loslaten wordt voor oudere generaties op deze manier ook een stuk eenvoudiger. Vijverberg: “Het wekt natuurlijk vertrouwen wanneer opvolgers zich puur kunnen focussen op gebieden waarmee ze zelf veel affiniteit hebben. Het is fantastisch dat de nu belangrijke thema’s hierop goed aansluiten en dit ruimte biedt  voor nieuwe vormen van bedrijfsopvolging.” Daarvoor leent het huidige tijdgewricht zich uitstekend, volgens Vijverberg. “Dankzij ontwikkelingen op macroniveau heb je als familiebedrijf nú de kans om jongere generaties een belangrijke rol te geven. Dit kan door de jongere generatie juist op projectbasis te betrekken en niet alleen maar op het vlak van toezicht.”

Maarten Vijverberg:

Er ontstaan veel meer mengvormen van bedrijfsopvolging, waarbij de familie wel betrokken blijft bij het familiebedrijf, maar niet meer per definitie in een operationele rol actief is.

 

2021-12-08T14:52:40+01:0026 oktober, 2021|Blog|

Deel dit verhaal, kies je platform!