Hebben overnames door durfkapitalisten onze winkelstraat geruïneerd? Durfkapitaal of private equity komt steeds vaker in het nieuws. Alleen al in de retailmarkt: durfkapitalisten zouden mede aan de wieg hebben gestaan van de huidige problemen bij V&D, de formule van de Hema is uitgehold en ook het inmiddels failliete DA-drogisten werd gerund door private equity. Is private equity de kwade genius achter de kaalslag in onze winkelstraten? En kan een geboren retailer als Ronald Kahn eigenaar van de modebedrijven Cool Cat, America Today, MS Mode en Sapph nu van de V&D wel een succesverhaal maken?
Onlineaankopen niet meer weg te denken
Je hoeft geen groot denker te zijn om te beseffen dat er veel meer oorzaken zijn dan de aandeelhoudersstructuur die het Nederlandse winkellandschap drastisch hebben veranderd. Alleen al het feit dat u en ik inmiddels 17% van onze aankopen online doen heeft natuurlijk gevolgen voor het aantal fysieke meters winkelvloer.
Private equity motor achter de groei bij succesvolle bedrijven Bol.com en Action
En private equity is ook medeverantwoordelijk voor grote succesverhalen. Het stond aan de wieg van Wehkamp dat werd omgevormd van een traditioneel postorderbedrijf tot een state-of the-art online retailer en ook Bol.com werd groot onder een private equity aandeelhouder voordat het in 2012 samenging met Albert Heijn.
Veel private equity partijen rollen hun standaard aanpak uit bij retailers: er is veel aandacht voor de financiële herstructurering en groei moet komen uit uitrol naar nieuwe markten. Deze aanpak werkt prima bij gezonde ondernemingen met een toekomstbestendige winkelformule.
Een absoluut succesverhaal van deze aanpak is Action, de discount retailer die na de overname door durfkapitalist 3i een enorme groei doormaakte, eerst in Nederland maar daarna ook in Duitsland, België en Frankrijk. De Britse investeerder stapte in 2011 in als aandeelhouder. Action had toen iets minder dan 300 winkels. Wat volgde was een periode van onstuimige groei. Inmiddels staat de teller op ruim 650 winkels, waarvan er alleen al in 2015 144 werden geopend. En ja, de winkelformule is onderscheidend met een focus op slimme inkoop en distributie. Hierdoor is het assortiment voor de klant verrassend en voordelig. En omdat blijkbaar toch niet alleen de Nederlandse consument houdt van “voordelig” is de groei ook met name in de ons omringende landen bereikt: een ideale private equity casus.
Ondernemerschap
Als er echter meer moet gebeuren zoals bij V&D of Hema, werkt de standaard aanpak niet. Hier is visie en ondernemerschap nodig om de noodzakelijke verandering aan te brengen in de formule en strategische positionering. Een korte termijn en sterke financiële focus helpt dan bepaald niet.
Hebben private equity partijen alleen het eigen financiële gewin voor ogen? Jazeker: dat is ook hun rol, zij dienen voor hun investeerders immers rendement te realiseren. Maar is dit erg? Nee eigenlijk niet. Als er een goede retailformule staat dan kan een overname van het bedrijf door private equity een extra impuls zijn voor versnelde groei.
Durfkapitaal als het kan, een echte retailer als het moet
Maar de wijze les van bij V&D is dat als een strategische verandering noodzakelijk is, ondernemerschap en retailkennis onontbeerlijk zijn. Wat nodig is, is een aandeelhouder -private equity of niet- die het juiste management aanstelt en vervolgens dit management in staat stelt haar strategie uit te rollen. Wat dat betreft biedt een doorgewinterde retailer als Ronald Kahn een laatste echte kans voor V&D. Ook al kopen wij als consument voor 17% online, voor 83% van onze aankopen staan we uiteindelijk toch in de winkel. Als er iemand is die begrijpt hoe deze consument te verleiden naar zijn winkel te komen dan is het Ronald Kahn. De pessimisten die de ondergang van V&D prediken krijgen geen gelijk.
En private equity dan? Durfkapitaal heeft de Action naar heel veel winkelstraten gebracht en zal ongetwijfeld andere succesvolle retailers helpen hun groei te versnellen. Als het echt moeilijk wordt, dan zijn er altijd nog echte retailers om de panden in onze winkelstraat te vullen met hedendaagse formules die ons tot aankopen verleiden.
Door: Maarten Vijverberg