Wat is er mooier dan het bedrijf dat u met eigen handen heeft opgebouwd over te dragen aan uw kinderen? Voor veel eigenaren een lang gekoesterde droom. Maar hoe zorgt u er voor dat het voor de overnemende generatie geen nachtmerrie wordt? 5 overwegingen die van belang zijn bij de overdracht van een onderneming binnen de familie.
Is het familiebedrijf voldoende sterk gepositioneerd?
Elke onderneming heeft zijn levenscyclus en waar bevindt uw bedrijf zich in die cyclus? Een overdracht is een goed moment om de strategische positie van de onderneming te onderzoeken. Liggen er voldoende kansen voor de nieuwe generatie om het bedrijf door te laten groeien? In onze praktijk kijken we bijvoorbeeld naar de financiële positie, de marktpositie, concurrentie en vereiste schaalgrootte. Een goed uitgevoerde sterkte/zwakte analyse geeft een eerlijk beeld van de kracht van de onderneming en de kansen die er liggen voor de nieuwe generatie.
Hebben de opvolgers voldoende leidinggevende capaciteiten?
Voordat u het stokje overdraagt is het belangrijk om in ogenschouw te nemen dat de tijden sterk zijn veranderd. Uw opvolgers stappen in een hele andere situatie in, ten opzichte van de tijd dat u instapte. De onderneming heeft wellicht inmiddels een bepaalde omvang gekregen die verdergaande (leidinggevende) competenties en expertise vereist. Hebben de opvolgers de opleiding, ervaring en het potentieel om aan een onderneming van die omvang leiding te geven? U bent meegegroeid met de groei van de onderneming en heeft gaandeweg uw ervaringen opgedaan. De nieuwe generatie moet die stap in één keer maken. Dit nog afgezien van het feit dat de wereld om ons heen complexer is geworden. Ontwikkelingen op digitaal gebied gaan snel en hebben een grote impact op organisaties en een toenemende transparantie zorgt er voor dat concurrentie toeneemt. Help u opvolgers door op tijd en met behulp van een onafhankelijke derde een juiste inschatting te maken van hun kunnen.
Is de nieuwe generatie bereid om de vereiste tijdsinvestering te doen?
De meeste ondernemingen zijn alleen maar gegroeid door volharding en toewijding. Veel dagen en ook lange dagen met ondersteuning van het thuisfront. Bij de huidige generatie werkt dat vaak anders. Hun thuisfront heeft een eigen carrière en de bereidheid om (meer dan) fulltime te werken, heeft plaatsgemaakt voor wens naar een gezonde werk-privébalans. Is hier wel ruimte voor in het familiebedrijf? In alle interviews die ik met directies van familiebedrijven heb gehad is er juist sprake van passie en bijna blind commitment aan het familiebedrijf.
Is een familiebedrijf ‘nieuwe stijl’ mogelijk?
Als het antwoord op vraag 2 en/of 3 niet positief is, wat zijn dan de mogelijkheden om het bedrijf toch in de familie te houden? Immers, het familiebedrijf op zich heeft een aantal belangrijke voordelen boven niet-familiebedrijven. Familieondernemingen opereren behoedzamer dan niet familieondernemingen. Zij hebben een meer lange termijn strategie. De cultuur en werkwijze kunnen vaak een bijdrage leveren aan het succes. Ondanks het feit dat uw opvolgers niet in huis hebben wat nodig is om het bedrijf te leiden, zijn er wel mogelijkheden om het bedrijf binnen de familie te behouden. Denk eens aan een familiedirectie die zich laat bijstaan door externe leden. Dit kan in de vorm van een executive board waarin de besluitvorming kan plaatsvinden. En wat zijn de mogelijkheden als de opvolgers zich helemaal niet willen bemoeien met de leiding van het bedrijf, maar wel het eigendom willen behouden? Bespreek met een ter zake kundige adviseur de opties voor het ontwikkelen van een goed governance en besluitvormingsreglement om dit vorm te geven.
Wat zijn de mogelijkheden als er toch een externe koper wordt gezocht?
Als er geen levensvatbare mogelijkheden zijn om het bedrijf binnen de familie te behouden, wat zijn dan de kansen en opties voor een verkoop buiten de familie? In mijn praktijk ken ik voorbeelden (zie andere blog: Transactie aan de keukentafel) dat ondernemingen over gaan naar andere familiebedrijven die de cultuur en erfgoed van de familieonderneming respecteren. Vaak zijn zij ook de partijen die het beste de informele cultuur van familieondernemingen begrijpen en hierop aansluiten. Een financiële of strategische koper biedt weer hele andere voordelen, zoals support bij de uitbreiding van marktaandeel of internationalisatie. Het gaat tenslotte uiteindelijk om wat goed is voor de onderneming en haar continuïteit.
Heeft u behoefte aan een informatief gesprek om er achter te komen of uw onderneming zich kwalificeert voor een bedrijfsoverdracht binnen de familie en op welke wijze de governance geregeld moet worden? Of dat toch een externe koper moet worden gezocht? Neem contact met ons op en wij helpen u graag verder. Clifton Finance adviseert familiebedrijven en DGA’s bij opvolging, governance, strategie en fusie en overname vraagstukken.
Door: Maarten Vijverberg